حقوق بشر سوگوار شد

حقوق بشر سوگوار شد 

بقلم: عبد المجيد محمد وکیل دادگستری  

روز يكشنبه 11 فوريه خبرگزاريها و رسانه ها خبر شوك آور درگذشت خانم عاصمه جهانگير را مخابره كردند. بلافاصله بعد از انتشار اين خبر سيل تقدیرها برای این فعال آتشین و خستگي ناپذير حقوق بشر؛ از جانب شخصیتهای سیاسی و حقوقی سرازیر شد. او حقاً شايسته چنين تقدير و واكنشي است.

زني شجاع در مبارزه براي محقق ساختن آرمانهاي حقوق بشري و آنچه در اعلاميه جهاني حقوق بشر و كنوانسيونها و پروتكل هاي الحاقي و تكميلي آن مقرر شده تا حقوق بشر بجاي ظلم و نابرابري برقرار شود.

فقدان خانم جهانگير براي همه مدافعان و دوستداران حقوق بشر و همه كساني كه در پي اين آرمان والا زندگي خود را وقف كرده اند بسيار تأثرانگيز و اسفناك است.

خبرگزاري رويتر در توصيف از دست دادن خانم جهانگير نوشت: قهرمان حقوق بشر پاكستان عاصمه جهانگیر درگذشت. مبارز حقوق بشر, فعال آتشین, بی باك در مواجه با قدرت, كسيكه نامش مترادف با حقوق بشر بود.

گرچه از خانم جهانگير بعنوان قهرمان حقوق بشر پاكستان نام برده مي شود؛ اما بطور واقعي او فقط متعلق به كشور پاكستان و مردم آنجا نبود؛ بلكه او به همه جهان تعلق داشت. عضويت او در گروهها و هيئت هاي مختلف بين المللي حقوق بشري اين ادعا را اثبات مي كند.

آنتونیو گوترز دبیرکل سازمان ملل با گرامی‌داشت یاد خانم عاصمه جهانگیر حقوقدان و فعال حقوق بشر پاکستانی از شجاعت او در تلاش در راه عدالت و برابری همگانی، قدردانی کرد. آقاي گوترز با تأسفي عميق گفت: جهان یک چهره بزرگ حقوق بشر را از دست داد.

نخست وزیر پاكستان؛ خانم جهانگير را بخاطر ”مشاركت عظیم او در راستای حمایت از حاكمیت قانون, دموكراسی و حفاظت از حقوق بشر“ مورد ستایش قرار داد. 

خانم جهانگیر از بنیانگذاران و دبیر کمیسیون حقوق بشر پاکستان بود و در سمت دبیرکل و بعدها به عنوان رئیس هیات مدیره این کمیسیون خدمت کرد. او همچنين عضو هیات امنای گروه بین‌المللی بحران بود؛ گروهی غیردولتی که روی مسأله جلوگیری و حل بحران‌های بین‌المللی متمرکز است. او از سال ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در آزادی ادیان و عقاید بود. علاوه بر اين عضو گروه حقیقت‌یاب سازمان ملل بود و در تیم تحقیقات درباره نقض حقوق بشر در سریلانکا حضور داشت.

وي در سال 1986 به ژنو منتقل شد و عهده دار سمت معاون رئیس دفاع برای کودکان بین المللی شد و تا سال 1988 که به پاکستان برگشت در آنجا به فعاليت هايش داد.

خانم عاصمه جهانگیر زندگی حرفه‌ای خود را صرف حقوق بشر و بویژه حقوق زنان، حقوق اقلیت‌های مذهبی، و حقوق کودکان کرده‌ بود و بدليل فعاليت هاي گسترده حقوق بشري چند جایزه بین‌المللی در حوزه حقوق بشر را از آن خود کرده بود؛ از جمله:

در سال 2010 جایزه آزادی ( فریدوم Freedom Award) و هلال امتیاز Hilal-e-Imtiaz   و سیتارا امتیاز  Sitara-e-Imtiaz  و در سال 2014 جایزه رايت لایولی هود Right Livelihood Award را دریافت نمود».

خانم عاصمه جهانگیر در سپتامبر ۲۰۱۶ به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در ایران جایگزین احمد شهید شد. وي براي بررسي وضعيت حقوق بشر درخواست سفر به ايران را نمود. ولي هرگز با اين سفر و اين بازديد موافقت نشد. رژيم ايران در يك موضع گيري اعلام كرد كه سمت گزارشگر ويژه حقوق بشر در رابطه با ايران را برسميت نمي شناسد و او را معاند رژيم ايران دانست.  

البته اتخاذ چنين موضعي توسط رژيمي كه به نقض سيستماتيك حقوق بشر شناخته شده و 64 بار توسط مجمع عمومي سازمان ملل متحد محكوم گرديده و به نسبت جمعيت ركوردار اعدام است؛ بسيار طبيعي مي باشد و جاي هيچ تعجبي ندارد.  

در ماه اكتبر سال گذشته خانم جهانگير گزارش كاملي در خصوص وضعيت حقوق بشر در ايران و اعدام هاي گسترده در دوران رياست جمهوري آخوند حسن روحاني و نقض فزاينده حقوق فعالان حقوق بشر و روزنامه نگاران و اقليت هاي مذهبي و نقض حقوق پايه اي زنان براي مجمع عمومي سازمان ملل متحد تهيه كرده بود.

خانم جهانگير در يك مصاحبه مطبوعاتي در نيويورك در مقر سازمان ملل متحد در خصوص قتل عام سي هزار زنداني سياسي در تابستان سال 1988 از مقامات رژيم ايران خواستار انجام تحقيقات شفاف و رسمي شد. قتل عامي كه طي آن هزاران جوان و زن و مرد ظرف مدت كوتاهي تصفيه و قتل عام شدند.

حدود دو هفته پس از تظاهرات گسترده مردم در شهرهاي مختلف ایران در اوايل ماه ژانويه؛ خانم عاصمه جهانگیر، روز پنج‌شنبه 11 ژانويه تاکید کرد که هیچ رژيمی «در عین ظلم و تعدی...  نمی‌تواند برای همیشه دوام بیاورد».  

وي در مصاحبه اي‌ با «رادیو فردا» خواهان انتشار اسامی تمام بازداشت شدگان در جریان تظاهرات گسترده در ایران شده بود.

در این گفت‌‌وگو با اشاره به بیانیه‌ شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، از مقام‌های ایران خواست تا زمینه را برای تحقیق بیطرفانه و مستقل در مورد افرادی که در زندان جان خود را از دست داده‌ بودند، فراهم کنند.

يادآوري مي شود در تظاهرات گسترده طي ماه ژانويه در 142 شهر ايران، 8000 تن دستگير شدند. براساس گزارشات منتشره حدود 35 تن از دستگير شدگان زير شكنجه به قتل رسيده اند. اما رژيم ايران منكر مي شود و در رابطه با تعدادي از آنها مدعي است كه خودكشي كرده اند.

خانم مريم رجوي در خصوص درگذشت و فقدان خانم عاصمه جهانگير؛ در حساب توييتر خود نوشت:

درگذشت خانم عاصمه جهانگیر گزارشگر ويژه سازمان ملل درباره ایران، یک فقدان بزرگ برای مدافعان حقوق بشر در جهان امروز است، خاطره او با پرونده درخشانش در دفاع از حقوق بشر و با گزارش‌های شجاعانه اش در مورد جنایات رژیم ایران، هميشه در يادها مي ماند.